Somberheid

Somberheid in het kort

Somberheid komt bij iedereen wel eens voor. Soms krijg je in het leven te maken met tegenslagen of nare gebeurtenissen als het gaat om je gezondheid, geld, werk of gezin. Deze situaties kunnen je vervolgens verdrietig en somber maken. Iedereen kent wel het zware gevoel van somberheid of verdriet, maar voor velen verdwijnt dit gevoel vervolgens ook weer redelijk snel. Het kan echter ook dat de somberheid langer blijft hangen of vaak terugkomt, wat vervolgens kan leiden tot bijvoorbeeld een depressie. Het is daarom altijd verstandig om actief aan de gang te gaan met je somberheid. Gelukkig zijn er vele manieren waarop dat kan.

Wat is het?

We hebben ons allemaal wel eens somber gevoeld doordat we iets negatiefs moeten verwerken of wanneer we een droevig vooruitzicht hebben. Het is in die zin ook een hele natuurlijke reactie, net zoals blijheid een reactie is op een leuke gebeurtenis. Somberheid kan in beperkte mate ook geen kwaad, al voelt het natuurlijk wel vervelend. Wanneer somberheid steeds vaker opkomt en ook invloed begint te krijgen op je leven, dan kan het handig zijn om actief iets aan je klachten te doen.

Klachten

De klachten bij somberheid zullen over het algemeen geleidelijk in enkele dagen of weken afnemen. Er zullen regelmatig nog momenten blijven waarop het even moeilijk is, maar vaak zul je na enkele dagen of weken ook al weer een beetje kunnen genieten. Typerend voor somberheid zijn de volgende kenmerken:

• Een verdrietig gevoel
• Een machteloos of neerslachtig gevoel
• Je hebt weinig energie en je voelt je lusteloos
• Veel piekeren
• Moeite met in slaap komen en vermoeid wakker worden
• Een gespannen gevoel
• Weinig motivatie en energie (voor leuke dingen)

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken waardoor mensen zich somber kunnen gaan voelen. In de meeste gevallen is somberheid te herleiden tot een gebeurtenissen zoals het verlies van een partner of gezinslid, relatieproblemen, problemen met werk of geldproblemen. Het kan echter ook dat je juist door een gebrek aan ambitie of motivatie wat somberheid kan gaan voelen. Er ontbreekt dan een doel of een vooruitzicht. De eerste paar weken voelen het vaak het ergst, maar meestal wordt het beter. Er zullen regelmatig nog momenten zijn waarop het even moeilijk is en je je verdrietig voelt, maar toch krijg je geleidelijk aan weer meer plezier in het dagelijks leven.

Tips en advies

Doordat somberheid vaak ontstaat als gevolg van een specifieke gebeurtenis of het ontbreken van een doel, zijn er enkele concrete dingen die je kan doen om je somberheid aan te pakken:

• Onderzoek de oorsprong van je somberheid. Sinds wanneer ben je somber en waardoor komt dat precies? Door te weten waar het om gaat wordt het makkelijker om in te schatten of het een kwestie van tijd is, of om toch actiever te gaan zoeken naar steun of hulp.
• Gun jezelf de tijd om ingrijpende ervaringen te verwerken die je somber hebben gemaakt. Het is niet erg om je even wat minder te voelen. Geef je emoties de ruimte en krop het niet oneindig op.
• Praat met je partner, familie of vrienden over je gevoelens. Leg aan hen uit hoe je je voelt. Praten lucht vaak op en helpt je ook bij je eigen proces om van de somberheid af te komen.
• Vind je het moeilijk om erover te praten, schrijf het dan van je af. Door op te schrijven hoe jij je voelt en waar je over piekert helpt om je gevoelens te begrijpen, een plekje te bieden en mogelijk een oplossing te vinden.
• Het gebrek aan ritme en gezondheid kan je somberheid verergeren. Probeer daarom zoveel mogelijk op elke dag op normale tijden naar bed te gaan en op te staan, op vaste tijden te eten en een half uur te bewegen.
• Vermijd het gebruik van alcohol en drugs. Naast dat ze de sombere gevoelens waarschijnlijk verergeren, kan middelengebruik als afleiding van de somberheid leiden tot verslaving.
• Zorg voor afleiding en ontspanning door dingen te doen die je leuk of prettig vindt. Probeer ook je vrienden te blijven zien, ook als je er een beetje tegenop ziet.
• Misschien heb je specifieke vragen of onzekerheden omdat je als ouder van kinderen zelf last hebt van psychische klachten. Bekijk hier tien praktische tips die je kunnen helpen in het omgaan met je kinderen.
• Ga naar de huisarts of vraag advies als de somberheid steeds erger wordt en tips of een zelfhulp cursus de somberheid niet vermindert.

Ken je iemand die somber is?

Heb je een naaste waarvan je het vermoeden hebt of waarvan je weet dat diegene kampt met somberheid? Ook dan zijn er enkele dingen die je kunt doen om de ander te helpen:

• Neem de somberheid serieus en probeer deze niet ‘weg te praten’. Probeer ook niet overdreven vrolijk te doen, dat kan averechts werken.
• Verzamel informatie over angst en de mogelijkheden voor hulp (boeken, internet). Voor jezelf om beter te kunnen omgaan met je naaste en eventueel om je naaste te informeren.
• Bied een luisterend oor en toon begrip. Geef geen ongevraagde adviezen of tips en forceer de ander niet. Probeer de ander te helpen waar kan.
• Toon betrokkenheid en belangstelling. Ga langs of bel op. Dat helpt, ook al is de reactie misschien niet meteen positief.
• Bied hulp aan bij huishoudelijke klussen, zoals schoonmaken of de was. Misschien heeft je partner, familielid of vriend(in) daar zelf geen energie voor.
• Maak duidelijk dat hij of zij altijd op je kan rekenen. Weet je niet wat je moet zeggen of doen? Zeg dit dan ook tegen hem of haar.
• Ga samen iets simpels doen, bijvoorbeeld wandelen of winkelen.
• Hou natuurlijk ook jezelf in de gaten. Iemand helpen is prima, maar stel ook je grenzen aan wat jij aan kunt.
• Kijk of je je naaste kan motiveren eens te spreken met de huisarts of vraag advies.

Wie kan ik bellen?

Mocht het je niet lukken om aan de hand van de tips en adviezen in dit artikel je somberheidsklachten te verminderen, of zijn je klachten verder toegenomen, kijk dan naar andere mogelijkheden.

• Probeer de diverse tips & oefeningen op MijniHelp.nl, waar je in eigen tempo zelfstandig handvatten leert om te kunnen omgaan met je somberheid.
• Zelfhulpcursus Omgaan met Somberheid
• Vraag een adviesgesprek bij Arkin Preventie aan via het volgende telefoonnummer: 020-5901330.
• Neem contact op met je eigen huisarts of praktijkondersteuner GGZ.